Kto dokładnie ma to robić, kto może, kto ma ku temu warunki? Jaka jest rola państwa, a jaka prywatnych interesariuszy? I gdzie w tym wszystkim są architekci i architektki?
Artur Celiński - redaktor naczelny najstarszego i najważniejszego w Polsce magazynu architektonicznego – „Architektury–Murator” – zada te wszystkie pytania swoim gościom w cyklu „Czas na nową architekturę” organizowanym przez Instytut Reportażu, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki oraz Invest Komfort. Przez najbliższych pięć miesięcy w Faktycznym Domu Kultury będziemy się spotykać z czołowymi polskimi architektami i architektami, osobami, które architekturę badają, kształtują, fotografują i opisują. Wspólnie zastanowimy się, co nam umyka, gdy sprowadzamy budynki do obrazków, jak ratować proces projektowania, jeszcze zanim w ogóle się rozpocznie i gdzie sytuować sprawczość architektów. Jedną z debat poświęcimy drzewom, aby pokazać, że budowa wcale nie musi im zagrażać, a może sprzyjać. Cykl podsumujemy dyskusją o przyszłości i o tych, którzy mają wszystkie narzędzia, aby ją kształtować. Każda debata będzie transmitowana online. Rozmów będzie można także posłuchać w podcaście „Architektury – Murator”.
Gośćmi cyklu będą: Monika Arczyńska (a2p2) / Artur Celiński (Architektura-murator) / Michał Ciomek (Invest Komfort) / Marcin Czechowicz (MCM Production) / Michał Duda (Muzeum Architektury) / Marta Ejsmont (Muzeum Sztuki Nowoczesnej) / Paweł Grodzicki (WXCA) / Szymon Januszewski (Insomnia) / Robert Konieczny (KWK Promes) / Wojciech Kotecki (BGK) / Bolesław Stelmach (Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki) / Magdalena Wnęk (Toposcape)
Tematy spotkań
26 lutego – Co widać, a czego zobaczyć się nie da
Dyskusja o Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie pokazała, jak powierzchowna bywa debata architektoniczna w Polsce. Większość argumentów, jakie padały przy okazji otwarcia nowego gmachu, miała charakter czysto formalny i estetyczny. Tymczasem znaczenie tego budynku wykracza daleko poza jego wygląd.
W debacie wizualność budynków jest jednak bardzo często stawiana ponad ich użytecznością. Co więcej, debata ta opiera się na fotografiach i komputerowych renderach - wizualnych reprezentacjach budynków, a nie samych budynkach. W pierwszym odcinku naszego cyklu Artur Celiński zada pytania o to jak wizualne reprezentacje Muzeum Sztuki Nowoczesnej wpłynęły na odbiór tego gmachu. Rozmowa ma być przyczynkiem do refleksji o tym, co w architekturze widzimy, gdy na nią patrzymy, a czego zobaczyć i sfotografować się nie da, i jaki ma to wpływ na projektowanie i używanie budynków.
26 marca – Przed projektem
Gdy inwestycyjna maszyna rusza, czasu na namysł jest coraz mniej. Gdy inwestor jest publiczny, zmiany w projekcie są trudne ze względu na dyscyplinę finansów publicznych i reżimy związane z finansowaniem. W przypadku inwestora prywatnego pośpiech warunkowany jest chęcią albo koniecznością komercjalizacji obiektu. A gdyby tak zrobić krok wstecz? Przecież kluczowe decyzje o projekcie zapadają niekiedy na długo, zanim ktokolwiek usiądzie do projektowania. Warto się przyjrzeć temu momentowi – sprawdzić, co można zrobić dla budynku i jego użytkowników przed procesem projektowym. Na przykładzie szeroko dyskutowanego konkursu na rozbudowę Muzeum Architektury we Wrocławiu sprawdzimy, w jakim sposób można przygotować konkurs albo brief dla pracowni, aby w efekcie powstał jak najlepszy budynek.
16 kwietnia – Nie chcę, ale …
Kodeks etyki zawodowej architekta ustawia wysoko poprzeczkę dla tych, którzy chcą związać się z branżą. Te wymagania weryfikowane są później realiami uprawiania zawodu. Oczekiwania względem architektów i architektek będą rosnąć także w związku z coraz większą świadomością śladu ekologicznego architektury. Jak ta sytuacja przekłada się na trendy i mody? Jaki ma wpływ na postawę i elastyczność inwestorów? Czy architekci i architektki mają sprawczość i gdzie się ona znajduje? I czy da się łączyć komercyjny sukces pracowni z wysokimi wymaganiami związanymi z wykonywaniem „zawodu zaufania publicznego”? To pytania, nad którymi pochylimy się w trzecim spotkaniu z cyklu.
21 maja – Drzewo w architekturze
To temat, który rozpala każdą dyskusję o architekturze i urbanistyce. Pojęcie „betonozy” upowszechnione przez Jana Mencwela stało się dla niektórych poręcznym narzędziem do rozmowy o zieleni w mieście, dla innych cepem, którym można skrytykować każdy architektoniczny gest niebędący aktem zazieleniania. A przecież, przy głębokiej konieczności wprowadzania roślin do naszych miast, nie jest tak, że każdy ich fragment powinien być porośnięty zielenią. W tej dyskusji chcemy jednak być bardziej szczegółowi. Nie będziemy więc mówić o szeroko rozumianej zieleni. Chcemy przyjrzeć się drzewom i zastanowić się, jakie są szanse ich przetrwania w tak niesprzyjającym środowisku jak plac budowy.
18 czerwca – Kto się zajmuje przyszłością architektury
Architektura nie była w podobnym momencie od ponad stu lat. Pytanie o korektę kierunku jej rozwoju to także pytanie o siły, które mogą tej korekty dokonać. Podczas spotkania zastanowimy się, czy rynkowe uwarunkowania sprzyjają, czy może utrudniają zmiany, jaka jest rola państwa i powołanych przez nie instytucji zajmujących się namysłem nad architekturą, a przede wszystkim – czy spoglądając w przeszłość architektury, jesteśmy w stanie wytyczyć jej rozsądną drogę w przyszłość.
